'Ik woon op Rotterdam Zuid, daar ben ik ook getogen, niet geboren. Ik heb een tijdje in Friesland en Drenthe gewoond. In 2008 ben ik terug verhuisd vanwege de verslechterende gezondheid van mijn moeder.

Ik werk fulltime, wat soms lastig te combineren is met de mantelzorg voor mijn moeder. Ik ben projectmanager bij een servicebedrijf voor marineschepen. Het bedrijf is nu nog gevestigd bij mij in de buurt, maar volgend jaar verhuizen we naar Schiedam. Dan is het wat meer reistijd naar mijn moeder.'

Hebt u enige vrijheid in het kiezen van uw rooster?

'Het is vooral belangrijk dat het werk gedaan is, de klant tevreden is en dat je het zelf kunt redden en je jezelf niet over de kop werkt. Er is veel mogelijk. Laptops zijn wat dat betreft een voordeel, want dan kan ik thuis verder werken.'

Welke hulp en ondersteuning geeft u? Deelt u deze mantelzorg met anderen? Bijvoorbeeld met familie, buren of vrienden?

'Nu mijn moeder in het zorghotel verblijft, ga ik bij haar langs om het wasgoed op te halen. Daarnaast regel ik de zaken met de huisarts en apotheek voor haar. Zodra ze weer thuis is, ga ik op zondag langs om haar te douchen en te helpen met aankleden. Dan ga ik gelijk op de koffie. Ze heeft elke dag wijkverpleging, maar het vervelende is dat ze er dan vroeg uit moet. Zondag kan ze dan rustig aan doen, dan is het voor haar ook een beetje zondag met gezelligheid.

Ik heb twee zussen die 1 à 2 keer in de week helpen met het huishouden. Als het goed is, komt er binnenkort ook een keer per week huishoudelijke zorg. Deze hulp ontlast waarschijnlijk mijn zussen, zodat zij wat andere dingen met mijn moeder kunnen doen. Het regelen van deze hulp heeft wel ruim een halfjaar geduurd. Dat vind ik eigenlijk te triest voor woorden.'

Hoeveel tijd besteedt u gemiddeld aan per week aan deze mantelzorg?

'Zondag ben ik toch wel 3 à 4 uur bij mijn moeder. Daarnaast elke dag een uurtje bellen of iets regelen, bij elkaar dus 10 tot 12 uur. We moeten even kijken hoe het dit keer gaat als ze thuis is. In januari heeft ze een hartinfarct gehad, waarna ze eind februari weer naar huis kon. De eerste paar weken zijn we alle drie elke dag langs geweest. Daarna hebben we dit afgebouwd door elke dag één van ons drieën te laten gaan. Mijn ene zus werkt parttime en de andere werkt niet, dus zij zijn overdag meer beschikbaar. Zij wonen ook in de buurt, dus zij gaan vaak met mijn moeder naar het ziekenhuis.'

Hoe lang doet u dit al?

'Ik ben in juni 2008 in Rotterdam komen wonen, dus sindsdien. Vooral sinds ze een aneurysma heeft gekregen in 2009. Het is logisch dat ze - nu ze ouder wordt - meer zorg nodig heeft. Ze wil alleen niet graag tot last zijn voor haar kinderen.'

Krijgt uw moeder ook professionele hulp of zorg? 

'Elke ochtend is er iemand die haar aankleedt. Deze hulp richt zich daarnaast ook meer op het medische aspect van de zorg. Ze kijkt of alles goed gaat met mijn moeder. Huishoudelijke zorg dus hulp in de huishouding is een heel ander verhaal. Het was moeilijk om dit te regelen in het begin, omdat er niemand beschikbaar was bij de thuiszorg. In het begin kwamen er mensen die in opleiding waren, maar zij kwamen soms te laat of helemaal niet. Sinds kort heeft mijn moeder de indicatie voor professionele hulp. Dit is niet via een keukentafelgesprek gegaan, maar alles is via de maatschappelijk werker van het zorghotel gelopen.'

Onder welke omstandigheden zou u meer mantelzorg kunnen geven?

'Wat ik nu vrij zwaar vind, is dat je zo veel loketten af moet lopen om iets geregeld te krijgen. Voor wát ze nodig heeft, hoevéél ze nodig heeft en om duidelijk te krijgen wat ze zelf moet betalen. Gelukkig kan veel in gang gezet worden via het zorghotel. Er is verder geen vast aanspreekpunt, dat maakt het lastig. Mijn moeder wil graag zelfstandig zijn, maar ze kan niet overweg met het internet. Een voorbeeld van een probleem dat zich dan voordoet, is dat bedrijven van brieven overstappen op digitale post, terwijl mijn moeder geen e-mailadres heeft. Zo wordt ze gedwongen om het iemand anders voor haar te laten regelen, terwijl ze eigenlijk zelfstandig wil zijn.

Langer thuis wonen is het ideaal, maar waarom duurt het dan een half jaar voor je zorg krijgt? Je kunt niet altijd bij buren terecht, in Rotterdam weet je soms niet eens wie je buren zijn. Vaak zijn dit ook oudere mensen, of mensen die er maar kort wonen. In het geval van mijn moeder spreken de buren geen Nederlands, dus deze kunnen ook niet te hulp schieten, of naar mij of mijn zussen bellen als er iets is.

Mijn moeder is nog te goed voor een zorginstelling. Daarnaast zou ze het zelf ook niet willen. Ze kan zich nog goed in huis redden. Ze krijgt wel een rolstoel voor de lange afstanden, maar een verpleeghuis is voorlopig niet aan de orde. Alleen het douchen is te vermoeiend. Als ze daarbij geholpen wordt, houdt ze nog energie over om andere dingen te doen, zoals koken.'

Wat geeft u voldoening bij het verlenen van mantelzorg?

'Ik vind het fijn dat ik kan zorgen voor iemand die al die tijd voor mij heeft gezorgd. Je kan iets terug doen. Daardoor is onze band sterker geworden. Je wordt langzaamaan gelijkwaardiger, waardoor ze meer praat, bijvoorbeeld over de oorlog. Je komt op deze manier dichter bij elkaar.

Je krijgt als mantelzorger in Rotterdam de Rotterdampas, wat ik wel leuk vind, maar je moet vervolgens wel tijd hebben om daar wat mee te doen. Ik vind dat je mantelzorg ook niet geeft voor de maatschappelijke erkenning. Ik vind wél dat het maatschappelijk bekend moet zijn dat het heel veel met mensen doet, vooral hoe zwaar het is. Het is niet vanzelfsprekend dat iedereen voor zijn ouders kan zorgen.'

Wanneer is het moeilijk?

'Het is moeilijk wanneer het druk is op mijn werk in combinatie met mijn eigen huishouden. Op dat soort momenten zou je wel eens willen uitslapen en je eigen dag indelen. Het weekend is natuurlijk snel voorbij, echt uitrusten doe je niet. Het is zo als het is, ik kan het goed loslaten. Nu kan ik dit nog voor haar doen en je weet nooit voor hoe lang. Het geeft ook energie. Ik leef nu meer van week tot week. Vakanties plan ik zo in, dat ik ze ook weer kan afzeggen indien nodig. Wanneer ik op vakantie ben, dan komt er een dag extra thuiszorg en springen mijn zussen wat meer bij. Tenzij ze in het ziekenhuis ligt, want dan wil je er toch liever zelf langsgaan.'

Als u raad of hulp nodig heeft met betrekking tot de mantelzorg, tot wie wendt u zich dan?

'We hebben veel aan de huisarts. Hij kijkt mee en gaat tegenwoordig ook zelf naar mijn moeder zodat zij niet daarheen hoeft te komen. Ze is immers kwetsbaar en zit daarom liever niet in de wachtkamer. De huisarts zoekt tevens contact met de zorginstelling. De oplossingen komen daarom vaak van de huisarts. Als de huisarts belt, neemt men het serieus. Hij krijgt op die manier meer geregeld dan wij als familie.'

Zijn er zaken waar u zich zorgen over maakt voor de toekomst?

'Mijn moeder zal op een gegeven moment toch meer zorg nodig hebben en opgenomen moeten worden. Ze heeft inmiddels al zo veel meegemaakt, dat ik hoop dat het niet zo ver hoeft te komen. Ik hoop dat haar verder lijden bespaard blijft, dat ze een menswaardig leven heeft.'

Als er iets is wat u kon veranderen in Nederland met betrekking tot de zorg voor ouderen, wat zou dat dan zijn?

'Ik vind het zelfstandig regelen van zorg in Nederland te lastig voor ouderen, met name vanwege de veronderstelde kennis van internet. Dit onvermogen neemt hen een deel van hun menswaardigheid gevoel af. Een persoonlijk aanspreekpunt om zelf zaken te regelen zou goed zijn.

Daarnaast vind ik het triest dat er maar twee mensen op de afdeling lopen waar mijn moeder zit. Ze verblijft op de vaatafdeling. Ouderen op een dergelijke afdeling hebben veel zorg nodig. Mijn moeder is iemand die niet klaagt, maar daardoor wordt ze juist aan haar lot overgelaten. Mondigheid of geklaag is eigenlijk nodig om aandacht te krijgen. Wanneer ze straks thuis is, dan kan ze wat meer haar eigen gang gaan. Er is niet heel veel aanloop vanuit de buurt, maar ze kan wel uit het raam kijken en de buren zien lopen. Dan voelt ze zich toch minder eenzaam.'