Yvonne Zijlstra was 25 jaar verpleegkundige in een ziekenhuis, maar de onpersoonlijke werkwijze in het grote ziekenhuis paste niet bij haar en ze stapte over naar de wijkverpleging. Nu werkt ze anderhalf jaar met veel plezier in een team van Buurtzorg in Sint Annaparochie/’t Bildt.

In de eerste 23 jaar was er geen behoefte om uit het ziekenhuis te stappen, omdat ze toen in en klein ziekenhuis in Dokkum werkte. Yvonne: 'Daar waren de teams klein en er was weinig hiërarchie. Je deed het werk met elkaar. Daar voelde ik mij goed bij. Maar dat ziekenhuis ging failliet en toen kwam ik in een veel groter ziekenhuis. Daar  stond de patiënt minder centraal, maar waren de protocollen en behandelplannen leidend.'

Yvonne Zijlstra werkt nu in een Buurtzorg team van 6 personen; twee wijkverpleegkundigen en 4 verpleegkundigen.

Bij thuiszorg wordt er nog wel eens geklaagd over de tijdsdruk. Herken je dat, hebben jullie te weinig tijd?

'Er is bij onze geen grote tijdsdruk. Wij hebben bij vrijwel elke cliënt voldoende tijd voor de verpleging en verzorging. Tijd voor een gezellig koffiepraatje met de cliënten is er niet (behalve in een pauze), maar tijdens het werk is er voldoende ruimte om met de cliënt te praten. En dat is ook goed, want dan kun je ook merken of er nog wat aan scheelt.'

Hoe komt het dat er bij jullie geen grote tijdsdruk is?

'Dat komt waarschijnlijk omdat wij een zelfsturend team zijn, wij regelen zelf onderling de planning en routes. Elke cliënt kent alle leden van ons team. Dat menselijke contact is niet alleen mooi, maar het werkt ook plezierig en doelmatig. Bovendien heb ik de indruk dat wij tijd winnen door ons uitstekende computerprogramma voor onder andere het cliëntendossier, de planning en persoonlijke scholing. Dat werkt heel direct en vraagt weinig tijd.

Daarbij komt dat alle verplegers alle zorg verlenen van aankleden tot medicatie en verbinden. Voor de verschillende handelingen komen er dus geen verschillende verplegers over de vloer. Dat scheelt ook tijd. En voor de cliënt is het ook aantrekkelijk, omdat er minder verschillende mensen over de vloer komen.'

Door jullie werkwijze staan jullie dicht bij de cliënt. Kan het ook te vertrouwd worden?

'Daar moet je met elkaar voor waken als team, door het bespreekbaar te maken met elkaar. Aan de andere kant: door een goede vertrouwensband kun je je werk beter doen. Maar het is natuurlijk wel zo dat je niet alle problemen van de cliënten op je nek moet laden. Wij zijn voor de thuiszorg. Dat is ons werkterrein. Daarbij moeten we altijd wel letten op de grens met de huishoudelijke hulp. Als mensen ons vragen om een huishoudelijk klusje er even bij te doen zeggen we bewust nee. Huishoudelijke hulp moeten de mensen elders regelen. Die afstand bewaren we dus wel.'

Jullie hebben geen manager. Hoe gaat dat dan?

'Het werk van de manager, zoals de planning, het  accepteren van een nieuwe cliënt, het aanvragen van zwaardere zorg, het aannemen van nieuwe collega’s en dergelijke doen wij allemaal zelf. Dat bespaart een manager, maar wij krijgen daarvoor uiteraard wel tijd beschikbaar. Dat werkt doelmatig. Aan de andere kant hebben we wel veel steun van het hoofdkantoor in Almelo. Daar zitten specialisten die wij rechtstreek kunnen benaderen als we vragen hebben. We kunnen in de computer zien welke persoon over een bepaald onderwerp het meeste weet en die kunnen we dan rechtstreeks bellen. Dat werkt prima.'

Hoe moet dat dan als er tussen de teamleden onderling wrevel ontstaat?

'Ons team van zes is natuurlijk maar klein. Als er wat is dan merken we dat gauw. Door er open en direct over te praten is er vaak al heel wat kou uit de lucht. Als het probleem wat dieper zit, hebben we onze regiocoach die hierin begeleiding kan bieden en binnen Buurtzorg zijn ook mensen zitten die gespecialiseerd zijn in intermenselijke relaties. Die kunnen ons dan helpen. Dat bevalt goed.'

Hoe kijk je vanuit jouw ervaring aan tegen de zorg voor ouderen in Nederland?

'Ik vind het niet mooi geregeld. Een voorbeeld is dat de ziekenhuisopnames vaak te kort zijn. Daar staan zoveel dagen voor en dan ga je weer naar huis. Er wordt te weinig naar de persoonlijke en sociale omstandigheden gekeken, bijvoorbeeld onderliggende ziektes en de thuissituatie en dus komen mensen soms in te moeilijke omstandigheden naar huis. Ook wonen mensen langer thuis, mensen hebben meer zorg nodig thuis waardoor ook de belasting van de mantelzorgers hoger wordt. Het moeilijkst daarin is de beslissing wanneer gaat het thuis niet meer, dat is een strijd tussen het Hart en het Hoofd.

Een ander punt zijn de ingewikkelde en vele regels. Als je zorg nodig hebt beland je in een jungle van regels, waardoor het moeilijk is om de zorg en de voorzieningen te vinden die je nodig hebt. Wat valt onder de Wmo? Hoe kan een mantelzorger ondersteuning krijgen? Waar is een eigen bijdrage voor nodig? Dat is ingewikkeld voor de mensen die er voor het eerst mee te maken krijgen. En ook voor mensen die al een zware tijd meemaken. Dat moet eenvoudiger kunnen.'