Joyce Langenacker is sinds 2 jaar wethouder voor de PvdA in Haarlem. Zij heeft de portefeuilles wonen, werk, economie en coördinatie sociaal domein. Voor deze periode was zij 8 jaar raadslid en fractievoorzitter, naast een loopbaan als onder andere docent op het Hbo en projectmanager ruimtelijke ordening.

Met de invoering van de Participatiewet is ook in Haarlem het nodige veranderd. De deur van de sociale werkplaats is dicht vanaf 1 januari 2015; voor mensen die volledig of meer dan 80% arbeidsongeschikt zijn, zijn er nu alleen een paar tijdelijke beschutte werkplekken. De huidige leerlingen van praktijkscholen worden niet langer begeleid naar werk door het UWV; de gemeente is verantwoordelijk geworden om dat goed te regelen. Overigens is het UWV nog wel steeds verantwoordelijke voor Wajongers die voor 1 januari 2015 dit predicaat kregen. Tot die tijd deed het UWV ook een en ander aan stagebegeleiding en contacten met scholen. Nu beperkt het UWV zich tot het stellen van de indicatie voor het doelgroepregister, waarmee jongeren in aanmerking komen voor een garantiebaan. Een garantiebaan is een speciale arbeidsplek voor mensen met een grote afstand tot de arbeidsmarkt.

Joyce Langenacker: 'We proberen op vele verschillende manieren zo goed mogelijk uitvoering te geven aan de Participatiewet. Het uitgangspunt zit ons als PvdA in de genen; iedereen doet mee! We doen dit door ten eerste de praktijkschoolleerlingen niet tussen wal en schip te laten vallen en hun gerichte begeleiding te bieden. Ten tweede maken we werkgevers steeds bewuster van hun nieuwe verantwoordelijkheid. Ten derde werken we er hard aan om als gemeente onze doelgroepen beter in beeld te hebben en daardoor betere ‘matches’ te kunnen maken. Er zullen altijd mensen zijn die een beschutte werkplek nodig hebben, of mensen die geen garantiebaan kunnen vervullen, maar voor wie arbeidsmatige dagbesteding wel een optie is. En dat allemaal met beperkt budget. Dat is dus een uitdagende opgave, maar wel inspirerend zeker als je ziet dat het lukt.'

Als wethouder probeert Joyce Langenacker bij ieder werkbezoek het onderwerp consequent aan te snijden. Bewustwording kost wel tijd. 'Over 10 jaar vinden we het heel normaal dat iemand met een beperking in een bedrijf werkt! Ik hoop echt dat het dan gewoon is dat deze mensen gewoon meedoen!'

Kwetsbare jongeren niet tussen wal en schip

Per 1 januari 2015 is gemeente Haarlem een pilot gestart om de kwetsbare jongeren die na een praktijkschool niet verder kunnen naar vervolgonderwijs, direct aan werk te helpen.  Er is een 2-jarig contract gesloten met een reintegratiebureau in de regio, dat oud-leerlingen naar werk begeleidt vanaf of na een stage, en dat ook tijdens het werken de nodige jobcoaching kan geven. Dit alles omdat het kwetsbare jongeren zijn, die wel graag willen werken en dit extra steuntje verdienen. Na twee jaar wordt dit project geëvalueerd. Joyce Langenacker heeft inmiddels meerdere jongeren op hun werkplek bezocht: 'Je hebt hier gemotiveerde werkgevers voor nodig en werknemers die bereid zijn om mee te denken, maar dan krijg je er echt een zeer gemotiveerde werknemer voor terug. Het is mooi om te zien hoe enthousiast zowel de jongeren als de werkgever zijn als de afspraken duidelijk zijn. Overigens zij niet alleen. Ook bezocht ik de betreffende ouders. Zij zijn blij dat hun kinderen niet meer thuis hoeven te zitten en opbloeien nu ze een werkplek hebben gevonden die bij hun mogelijkheden passen.'

99 van ... Zuid-Kennemerland-IJmond

Voor alle 35 arbeidsmarktregio’s van ons land heeft de staatssecretaris bepaald dat een werkbedrijf de te realiseren garantiebanen moet aanjagen. Het werkbedrijf is een platform met gemeenten, vakbonden, werkgeversorganisaties en het UWV waarvan Joyce Langenacker voorzitter is voor de regio Haarlem. Joyce Langenacker: 'Het is belangrijk dat werkgevers de urgentie voelen en elkaar aansporen om de doelstellingen van de banenafspraken te realiseren. Wij kunnen als overheid wel vertellen waarom het goed zou zijn, maar het is veel beter als bedrijven elkaar vertellen waarom mensen met een handicap een meerwaarde zijn voor je bedrijf. Daarom is er, ook in onze regio, een start gemaakt met 'de 99 van'. Het doel is om in onze regio straks 99 werkgevers op het podium te hebben die allemaal een of meer garantiebanen hebben gerealiseerd.' 

Langenacker heeft zich de eerste jaren hard gemaakt voor een lokaal sociaal akkoord, waarbij 20 grote werkgevers in Haarlem zich hebben verbonden aan een afspraak voor garantiebanen. 'Deze werkgevers zijn ook koploper van "de 99 van". Overigens zijn het niet alleen bedrijven, ook de gemeenten doen mee om garantiebanen te realiseren. Daar zijn we in Haarlem gelukkig ook al ver mee, want je moet als overheid wel het goede voorbeeld geven. Het werkbedrijf heeft ook als extra doel dat de gemeenten hun bestanden van werkzoekenden op orde brengen en goed samenwerken met UWV en bedrijven die mensen zoeken. Het is belangrijk dat de match tussen de  vraag van de werkgever en de mensen die voor zo’n plaats in aanmerking komen, makkelijker wordt.'

Nieuw beschut werk

'Wij werken nauw samen met onze sociale werkplaats Paswerk. De mensen die nog op de wachtlijst stonden voor de SW op 1 januari 2015 begeleiden zij, waar mogelijk, naar een garantiebaan. Voor sommige mensen zal een garantiebaan nooit een optie worden. Zij hebben te veel veiligheid nodig of een te lage loonwaarde. Voor deze groep zijn er op dit moment tijdelijke nieuw beschut plaatsen gecreëerd bij Paswerk. Daarnaast hebben we andere vormen van werkbegeleiding en dagbesteding bij Werkpas. Alles is er op gericht om zoveel mogelijk mensen perspectief te bieden.'